تجربه پرورش مرغ های تخم گذار خارج از قفس پیش تر در اتحادیه اروپا حاصل شده است و این تجربه در آمریکا نیز به سرعت در حال افزایش است. برای مفید بودن این مرغ ها، تامین خوراک آن ها نیازمند بازنگری است.
نگهداری مرغ های تخم گذار بیرون از قفس کاری بسیار متفاوت از دیگر انواع پرورش مرغ است. آزادی بیشتر به مرغ ها این امکان را می دهد تا به راحتی حرکت کنند و انرژی خود را مصرف کنند و در نتیجه به استخوان های آن ها نیز فشار بیشتری وارد بیاید. مرغ های کیج فری برای خوردن غذای روزانه خود نیز رقابت بیشتری می کنند؛اما در معرض تماس با فضولات خود نیز قرار می گیرند. تمامی این موارد موجب شده است تا دادن خوراک به مرغ های تخم گذار به روش سنتی منسوخ گردد و تلاش شود که سلامت طیور، رفاه، باروری و سودمندی آن ها قربانی ترجیح مصرف کنندگان نشود.
سیستم های کیج فری می توانند شکل های مختلفی داشته باشند: مرغداری های باز شبیه به قفس هایی با جای دانه هستند و آب و لانه های آن ها نیز درون مرغداری قرار دارد؛ مرغ ها می توانند قفس ها را رها کنند و روی زمین مرغداری حرکت کنند. مطمئناٌ در این شیوه، سیستم سنتی مرغداری که دارای نشیمنگاه برای مرغ و لانه است به عنوان سیستمی برای پرورش در تراکم کم باقی خواهند ماند در حالی که سیستم فری رنج(free range) به عنوان جایی مناسب برای مرغداری های پرجمعیتی استفاده می شود که مرغ ها در آن امکان چرا کردن دارند.
در این مطلب بررسی خواهیم کرد که با دادن آزادی بیشتر به مرغ های کیج فری چگونه نیازهای آن ها به تغذیه و مدیریت خوراک تغییر می کند. نکات زیر از تجربه های به دست آمده در اتحادیه اروپا حاصل شده است که مرغداری های کیج فری آن به عنوان الگوی استاندارد در بسیاری از کشورها است.

۱- انرژی
هدف از جدا کردن مرغ های تخم گذار از قفس های قدیمی این است که به آن ها آزادی کافی برای حرکت داده شود و آن ها تمامی رفتارهای طبیعی خود را داشته باشند. انتظار می رود که این کار جدید نیازمند صرف انرژی بیشتری باشد. به این ترتیب نیاز به انرژی ۵ تا ۱۵ درصد، بر حسب چینش لوازم مرغداری، افزایش می یابد.
برای افزایش انرژی جذب شده دو راه وجود دارد. یکی از راه ها افزایش روزانه جیره طیور بر اساس ثبت جیره های قبلی است. توصیه می شود که این میزان مصرف را با ۱۰ درصد افزایش خوراک شروع کنید و زمانی که وزن به میزان متناسب با سن مرغ رسید، دیگر دلیلی وجود ندارد که این افزایش خوراک اعمال شود. برای اولین چرخه های جدید بهتر است مرغ را زنده وزن کنید تا میان خوراک مصرف شده و وزن بدن ارتباطی به دست آید.
روش دوم این است که حجم خوراک را در یک سطح ثابت نگه دارید (این نکته برای دسته ژنتیکی با اشتهای محدود مهم است) و تمرکز انرژی غذایی را با اضافه کردن منبع چربی افزایش دهید. این روش مانع از افراط در استفاده از مکمل های گران می شود اما تمرکز پروتئینی ممکن است نیاز به افزایش کمی داشته باشد تا ساختمان عضلانی قوی تر و مستحکم تر شود.

۲- ضایعات
زمانی که مرغ ها در وضعیت سلامت در قفس های باتری ای بیش از حد خوراک مصرف می کردند، خوراک ها اسراف می شد. این مورد درطیور سنگین تر با اشتهای بالاتر نسبت به مرغ های تخم گذار سبک تر با تخم سفید بیشتر دیده می شد. مرغ های تخم گذار بیرون از قفس نباید به افسردگی و ناراحتی دچار شوند زیرا راه های مختلفی دارند تا خود را مشغول نگه دارند. اما از آنجایی که سیستم های جدید نگهداری و تغذیه تقریبا نو و جدید هستند، این امکان وجود دارد که به دلیل ناکافی بودن جای خوراک، اسراف زیادی به بار آید. تولیدکنندگان تجهیزات با کیفیت بالا باید این موارد را در طراحی محصولات خود اعمال کنند.

۳- رقابت
نگه داشتن چهار مرغ تخم گذار در یک قفس این امکان را می دهد که در زمان خوردن خوراک با یکدیگر رقابت کنند. اما نگهداشتن صد یا هزار مرغ در یک قفس بدون دسترسی به دانه خوری ها ممکن است میزان مصرف غذا را برای طیوری که در طبقات پایین تر قرار دارند کاهش دهد و وزن مرغ هایی که در رده بالاتر قرار دارند افزایش یابد.
این موضوع موجب هدر رفتن خوراک و مشکلات تغذیه ای می شود که کاهش باروری و افزایش هزینه های خوراک را به همراه دارد. افزایش میزان جیره به این منظور که طیور سطح پایین تر به غذا دسترسی داشته باشند هم موجب اتلاف غذا می شود. بهتر است که با متخصصان مرغداری و تولیدکنندگان مشورت کنید تا تعداد مناسب و نحوه قرار گرفتن جای دانه و آب را دریابید و مطمئن شوید که همه طیور شانس زیادی برای تغذیه صحیح دارند.

۴- باروری
در برخی از آزمایش ها بیان می شود که مرغ هایی که در قفس هایی با گله های قوی و غنی قرار دارند می توانند ۲ تا ۳ درصد بیشتر از زمانی که در قفس های نامناسب هستند باروری داشته باشند. این موضوع می تواند مرتبط با رفاه و سلامت بیشتر باشد اما مطالعات در این زمینه ناکافی است.
باید در طول دو سیکل اول هوشیار بود تا با سیستم مرغداری و خوراک جدید، خط باروری جدیدی ایجاد شود. به بیان دیگر، پیش از آن که کاهش ۲ تا ۳ درصدی باروری را مشاهده نکرده اید خوراک مرغ را تغییر ندهید.

۵- فضولات
قفس های سنتی این مزیت را داشتند که مرغ را دور از فضولاتش نگه می داشتند. سیستم های جدید فری کیج موجب می شوند که مرغ با فضولاتش در تماس باشد. به این ترتیب، اگر فضولات به درستی مدیریت نشوند، به ویژه زمانی که مرطوب باشند، سلامت آن ها با مشکل رو به رو می شود. باید مکمل های سلامتی در تغذیه آن ها استفاده شود تا سلامت و ایمنی فضولات آن ها تا آن جا که ممکن است بالا برود. کنترل کوکسیدیوز در طیور بیرون از قفس اهمیت بسیار زیادی دارد.

۶- استخوان ها
در سیستم های قفسی سنتی، استحکام استخوان ها همیشه مشکلی جدی بود. مرغ ها کلسیم لازم برای حفظ ساختار استخوان و باروری بالا را نداشتند. مرغ های بیرون از قفس تمرین بیشتری برای تحمل وزن دارند که این امر موجب قوی تر شدن استخوان ها می شود اما زندگی در فضایی سه بعدی که در آن امکان حرکت و پریدن وجود دارد امکان آسیب را نیز افزایش می دهد.
تمامی تدابیر باید اتخاذ شود تا کلسیم لازم (و فسفر و ویتامین دی) برای مرغ فراهم شود. این امر نه فقط برای مرغ های تخم گذار پیر بلکه برای رشد پولت ها هم مهم است. مدیریت کلسیم در سیستم های بیرون از قفس بسیار مهم است و هنوز راه زیادی مانده تا بگوییم که کاملا این مسئله را حل کرده ایم.

۷- اپن رنج (Open range)
این فرآیند نیاز به توجه مضاعفی دارد. اگر مرغ به راحتی به چراگاه دسترسی داشته باشد، نیاز دارد تا انرژی بیشتری ازغذای روزانه خود به دست آورد. با این وجود اگر به چراگاه و دشت دسترسی داشته باشند، باید تغذیه نشخوارکنندگان را برای آن ها مدیریت کنیم و بدانیم که چگونه خوراک خشک را با علوفه تازه ترکیب کنیم. مزرعه مرغداری ارگانیک از پیش این مسائل را در نظر گرفته است و برای چگونه غذا دادن به مرغ ها بر اساس فصل و نوع چراگاه راه حل هایی را ارائه کرده است. خوراک خشک سنتی می تواند هنوز مورد استفاده قرار بگیرد اما باید یک یا دو خوراک مکمل در کنار آن استفاده شود.

۸- مرغ سفید در مقابل قهوه ای
تقریبا اغلب اوقات، بیرون از قفس و اپن رنج در مزرعه تخم گذاری می کنند که در بعضی کشورها تصور می شود این تخم مرغ ها باید قهوه ای رنگ باشند. اگر یک تولیدکننده تخم مرغ، مرغ های تخم گذار خود را از سفید به قهوه ای تغییر دهد، باید نوع خوراک نیز تغییر کند زیرا وزن مرغ های قهوه ای بیشتر است و تخم مرغ کم تری تولید می کنند اما وزن تخم آن ها بیشتر است. هیچ ماده پنهانی و سری وجود ندارد که مرغ های قهوه ای با آن تغذیه شوند و مرغ های سفید نشوند، در برخی بازارها تفاوت آن ها را مانند تفاوت گندم و ذرت می دانند. هر دو نوع آن ها می توانند استفاده شود و هیچ فرقی با یکدیگر ندارند اما باید توازن خوراک آن ها رعایت شود.
اکنون مشخص شد که هنوز در طراحی برنامه خوراک مرغ های بیرون از قفس اطمینان و قطعیتی حاصل نشده است به ویژه در مرغداری های کیج فری و اپن رنج. مطمئنا با برنامه های تجاری، برای مشکلاتی از این نوع راهکارهای مختلفی حاصل خواهد شد. این مرحله ای جدید در مدیریت خوراک مرغ های تخم گذار است که تجهیزات آن بر پایه دانش و گاه آزمایش و خطا تولید می شوند.